Ο βίος, η πολιτεία και κυρίως το όραμα του Ρήγα Βελεστινλή – Φεραίου αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για Έλληνες και Σέρβους καλλιτέχνες. Με αφορμή τη συμπλήρωση 225+1 χρόνων από τη θανάτωσή του, δημιούργησαν έργα που ολοκληρώνουν το ταξίδι τους με δύο τελευταίες στάσεις σε Θεσσαλονίκη και Σέρρες.
Η έκθεση με τίτλο «Artists’ Books _ Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος): Μια Προσταγή Μεγάλη» παρουσιάζει 34 εικαστικά βιβλία, όπου οι δημιουργοί χρησιμοποίησαν μια ποικιλία τεχνικών και υλικών, όπως φωτογραφία, χαρακτική, ζωγραφική, κολάζ, ραπτική, και κατασκευές από ξύλο ή μέταλλο. Βασικά υλικά είναι το χειροποίητο χαρτί, το ρυζόχαρτο, το σύρμα, το δέρμα, το ύφασμα, το μετάξι και άλλα.
Η ιδέα για την έκθεση γεννήθηκε από τη Χάρτα του Ρήγα, τυπωμένη το 1797 σε 1.220 αντίτυπα, θεωρούμενη κορυφαίο επίτευγμα της λόγιας ελληνικής χαρτογραφίας. Ο επιμελητής της έκθεσης, φωτογράφος Θανάσης Ράπτης, εξηγεί ότι η ποιότητα της εκτύπωσης και του περιεχομένου της της προσδίδει μεγάλη καλλιτεχνική αξία. Ο Ρήγας επιδίωξε να αφυπνίσει τον ελληνικό λαό, να νιώσει περήφανος και να επιδιώξει την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού.
Η πρωτοβουλία για την έκθεση ανήκει επίσης στον Θανάση Ράπτη, ο οποίος εμπνεύστηκε από την επίσκεψή του στον Πύργο Νεμπόισα, το μνημείο στο Βελιγράδι όπου φυλακίστηκε και σκοτώθηκε ο Ρήγας. Εκεί, διαπίστωσε ότι οι Σέρβοι καλλιτέχνες γνώριζαν και εκτιμούσαν ιδιαίτερα τον Ρήγα Φεραίο, γεγονός που τον οδήγησε στην ιδέα της συνεργασίας Ελλήνων και Σέρβων καλλιτεχνών στην έκθεση.
Η έκθεση έκανε πρεμιέρα τον Ιούνιο του 2024 στον Πύργο Νεμπόισα, με την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Σερβίας. Ακολούθησε παρουσίαση τον Μάρτιο στη Θεσσαλονίκη, όπου πραγματοποιήθηκαν και εργαστήρια κατασκευής εικαστικών βιβλίων με συμμετοχή μαθητών λυκείου και καλλιτεχνών. Οι ομαδικές αυτές δημιουργίες εκτίθενται μαζί με τα υπόλοιπα έργα.
Από σήμερα έως το Σάββατο, η έκθεση θα είναι στο Δημοτικό Σχολείο Λιβαδίου του Δήμου Θέρμης, με την υποστήριξη του Δήμου και τοπικών φορέων. Τα εγκαίνια της εκδήλωσης είναι στις 8 το βράδυ.
Τελευταίος σταθμός της περιοδείας αποτελεί το Ζινζιρλή Τζαμί στις Σέρρες, όπου η έκθεση θα φιλοξενείται από τις 3 έως τις 30 Σεπτεμβρίου, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών.
Την επιμέλεια έχουν ο φωτογράφος Θανάσης Ράπτης και η ζωγράφος Sofya Yechina, ενώ την παραγωγή υποστηρίζει η «κολεκτίβα αρτίστικα ‘κούκος’» με τη στήριξη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
