του ανταποκριτή μας Β.Λωλίδη
Η προστασία από τη ραδιενέργεια είναι ένα θέμα που απασχολεί την ανθρωπότητα εδώ και πάνω από έναν αιώνα. Η ανακάλυψη της ραδιενέργειας και οι εφαρμογές της στον τομέα της επιστήμης, της ιατρικής και της βιομηχανίας δημιούργησαν νέες προκλήσεις για την ανθρώπινη υγεία και ασφάλεια. Με αφορμή τη συμπλήρωση 80 ετών από τον βομβαρδισμό της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, το μείζον ερώτημα είναι αν οι κοινωνίες έχουν αποκτήσει συλλογική μνήμη ώστε να αντιμετωπίσουν και να διαχειριστούν τη ραδιενέργεια.
Η καθηγήτρια σπουδών Επιστήμης, Τεχνολογίας και Φύλου, Δρ. Μαρία Ρεντετζή στο Πανεπιστήμιο του Ερλάγκεν της Γερμανίας (Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg), μέσα από το νέο συγγραφικό της έργο: «Ζώντας με τη ραδιενέργεια: Μια οπτική ιστορία της ακτινοπροστασίας στον 20ο αιώνα» (Living with radiation: A visual history of radiation protection in the long 20th Century), προσφέρει μια ολοκληρωμένη οπτική και ιστορική καταγραφή του πώς οι κοινωνίες, οι επιστήμονες και οι πολιτικοί αντιμετώπισαν αυτήν την αόρατη απειλή.
Με βάση την πολυετή διεθνή έρευνα που διεξήγαγε και μέσω μιας πλούσιας σειράς οπτικών τεκμηρίων, η κ. Ρεντετζή ξεναγεί τον αναγνώστη στην εξέλιξη των στρατηγικών προστασίας από την ακτινοβολία, αναδεικνύοντας τις κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις που αυτές είχαν.
Στην πραγματικότητα, το βιβλίο αποτελεί τον οδηγό της έκθεσης με τίτλο: «Ζώντας με τη ραδιενέργεια», που επιμελήθηκε η ίδια και η οποία μέχρι τα τέλη Αυγούστου φιλοξενείται στο Μουσείο Ιατρικής Ιστορίας της Siemens, στο Ερλάνγκεν της Γερμανίας. Έχοντας ένα ιδιαίτερα πλούσιο βιογραφικό, η Δρ. Μαρία Ρεντετζή είναι μία από τις λίγες γυναίκες ερευνήτριες που εργάζονται πάνω στην διασταύρωση των Σπουδών Επιστήμης και Τεχνολογίας, της Πυρηνικής Διπλωματίας και του Φύλου.
Η δύναμη της φωτογραφίας
Εκείνο που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη της έκθεσης όσο και τον αναγνώστη του αγγλόφωνου βιβλίου είναι το πλούσιο φωτογραφικό υλικό με ανέκδοτες φωτογραφίες από όλο τον κόσμο. Αυτό το υλικό τεκμηριώνει την επιστημονική έρευνα της Δρ. Ρεντετζή και αποτυπώνει τις σκληρές επιπτώσεις της πυρηνικής ενέργειας.
Η κ. Ρεντετζή υπογραμμίζει ότι οι φωτογραφίες που επέλεξε δεν είναι σκληρές, αλλά «υπαινικτικές, περισσότερο στοχαστικές, παρά καταγγελτικές». «Η δύναμη της εικόνας είναι μοναδική», σημειώνει, αναφερόμενη στις προκλήσεις της κατανόησης της ραδιενέργειας.
Στις 230 σελίδες του βιβλίου, που επιμελήθηκε ο brand designer Κυριάκος Αντωνιάδης από την Panta creative, κυριαρχεί ο όρος «ακτινοπροστασία». Οι ερωτήσεις που ανακύπτουν είναι αν ο άνθρωπος μπορεί να προστατευτεί από την πυρηνική ενέργεια στον 21ο αιώνα ή αν μπορεί να ζει με ασφάλεια κάνοντάς την χρήση της για ειρηνικούς σκοπούς.
Η κ. Ρεντετζή θέτει το ερώτημα αν η κουλτούρα στην πυρηνική ιατρική έχει αλλάξει πραγματικά τα τελευταία χρόνια, καθώς προβλήματα υπερέκθεσης ασθενών σε ιατρική ακτινοβολία έχουν αποκαλυφθεί, όπως σημείωσε ο δημοσιογράφος των New York Times, Walt Bogdanich.
Ραδιενεργά ροφήματα για ευεξία και ραδιούχα υπόθετα
Η ραδιενέργεια έχει ασκήσει γοητεία τόσο στους επιστήμονες όσο και στον ευρύτερο πληθυσμό. «Η χρήση του ραδίου και των ακτίνων Χ στην ιατρική θεωρήθηκε εξαιρετικά ελπιδοφόρα, αλλά η ανάπτυξη της ακτινοπροστασίας καθυστέρησε σημαντικά», αναφέρει η Δρ. Ρεντετζή.
Καταλήγει επισημαίνοντας ότι τα στρατιωτικά και γεωπολιτικά συμφέροντα επηρεάζουν την προσέγγιση της ραδιενέργειας, καθώς η πυρηνική βιομηχανία πιέζει για την υιοθέτηση πιο ελαστικών αρχών ακτινοπροστασίας.
*Τις φωτογραφίες παραχώρησε η κ. Ρεντετζή
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
