Στο Κοινωνικό Φαρμακείο του Καπνικού Σταθμού Κατερίνης, η 21χρονη Οριάν από τη Γαλλία, μαζί με άλλους νεαρούς εθελοντές από διάφορες χώρες της Ευρώπης, ταξινομούν φάρμακα. Εργασία εξαιρετικά κρίσιμη, καθώς, όπως λέει ο Αλέξανδρος Τραπεζανλίδης, μέλος της Εθελοντικής Ομάδας Ν. Πιερίας Ο τόπος μου, αν λήξει ένα φάρμακο στο σπίτι μου είναι κρίμα. Αν λήξει εδώ, είναι έγκλημα. Μας εμπιστεύονται και αυτοί που τα προσφέρουν και όσοι τα παίρνουν, ακριβώς γιατί ακολουθούμε με θρησκευτική ευλάβεια πρωτόκολλα ελέγχου και ασφάλειας.
Η Οριάν εργάζεται στη δομή εθελοντικά από τον Ιούλιο και δηλώνει ενθουσιασμένη που στις βόλτες της στην Κατερίνη, ο κόσμος μιλάει με θερμά λόγια για τη λειτουργία του Καπνικού Σταθμού και τη συνεισφορά του στην κοινότητα. Οι πλέον χαρακτηριστικές δράσεις αλληλεγγύης είναι το Κοινωνικό Φαρμακείο, με περισσότερα από 15.000 φάρμακα και ιατρικά σκευάσματα, που εξυπηρετεί εκατοντάδες άπορους συμπολίτες, το Κοινωνικό Παντοπωλείο, που τροφοδοτεί επίσης άπορους συμπολίτες, και την Κουζίνα Εκτάκτων Συνθηκών.
Τα φάρμακα και τα τρόφιμα είναι προσφορά κυρίως των κατοίκων της Κατερίνης, που τα φέρνουν, αντί εισιτηρίου, όταν έχει κάποια εκδήλωση στον Καπνικό Σταθμό, ενώ στο φαρμακείο υπάρχει πάντοτε και ένας φαρμακοποιός, από τους 25 φαρμακοποιούς της Κατερίνης που εργάζονται εθελοντικά εκεί. Είναι συγκινητική η ανταπόκριση των πολιτών σε κάθε κάλεσμά μας, αναφέρει η Μαρία Γκούτζα, μέλος της Ομάδας.
«Στον Καπνικό Σταθμό παράγεται κοινωνικό κεφάλαιο, το οποίο βασίζεται στις σχέσεις των πολιτών. Δεν μπορείς να παράγεις κοινωνικό κεφάλαιο χωρίς να υπάρχει εμπιστοσύνη, λέει ο Ηλίας Τσολακίδης, από τους ιδρυτές του Καπνικού. Έχουμε χτίσει, μέσα από εμπειρία και διαρκείς βελτιώσεις, την ικανότητα να απαντάμε στις ανάγκες της κοινότητας. Αυτή τη στιγμή έχουμε την ετοιμότητα να ετοιμάσουμε μέσα σε μια εβδομάδα 20.000 μερίδες φαγητού, αν παραστεί ανάγκη.”
Ο Καπνικός Σταθμός Κατερίνης έχει επίσημα πιστοποιηθεί και συμμετέχει στην υλοποίηση προγραμμάτων αλληλεγγύης Erasmus της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φιλοξενώντας συχνά νέους, όπως η Οριάν, από ολόκληρη την Ευρώπη, οι οποίοι στηρίζουν τις κοινωνικές δομές του Καπνικού.
Μόνο το καλοκαίρι του 2025 φιλοξενήθηκαν και εργάστηκαν 108 εθελοντές, οι οποίοι ήρθαν στην Ελλάδα για να φυλάξουν τον Όλυμπο, στο πλαίσιο της δράσης Χαρίζω μια μέρα από το καλοκαίρι μου στο δάσος. Κάθε ένας από αυτούς είχε βάρδια σε ένα πόστο με πανοραμική θέα στο βουνό και στο πρώτο ίχνος καπνού θα ενημέρωνε τις αρχές.
Από την Κοινότητα για την Κοινότητα
Ο Καπνικός Σταθμός είναι από τους πλέον κατάλληλους χώρους στην Ελλάδα για να φιλοξενήσει μια ευρωπαϊκή δράση που αφορά την ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών. Αποτελεί ένα κοινωνικό και πολιτιστικό κέντρο του οποίου η λειτουργία βασίζεται στον εθελοντισμό και στην αυτοοργάνωση των πολιτών.
Αυτές τις μέρες πραγματοποιούνται μια σειρά επιμορφωτικών δράσεων με τίτλο ΣχεδιάΖΩ ΜΕ και ΓΙΑ την Κοινότητα, το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του έργου LISTEN – Learning and Inclusion for Sustainable Community Engagement. Το έργο χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα CERV και εστιάζει στην εκπαίδευση και εξοικείωση οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών να εφαρμόσουν συμμετοχικές δράσεις. Οι δράσεις στην Ελλάδα υλοποιούνται από το Κέντρο Ερευνών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEERC), ερευνητικό κέντρο του Πανεπιστημίου του York Europe Campus και την αστική μη κερδοσκοπική οργάνωση Φωτόδεντρα.
Σε συνεργασία με τον Καπνικό Σταθμό Κατερίνης και την Αντιδημαρχία Πολιτισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης, στις 3 και 4 Οκτωβρίου, στην Κατερίνη, και στις 8 και 9 του ίδιου μήνα, στη Θεσσαλονίκη, πραγματοποιούνται επιμορφωτικά εργαστήρια για ομάδες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Στον πυρήνα των εργαστηρίων, που πραγματοποιούνται από τον Οκτώβριο του 2024 μέχρι τον Οκτώβριο του 2026, βρίσκονται οι τρόποι που ενεργοποιούνται οι τοπικές κοινότητες και ενισχύεται το δίκτυο της κοινωνίας των πολιτών.
Άνω Πορόια, Πολύκαστρο και Θεσσαλονίκη
Με γεωγραφικό επίκεντρο συγκεκριμένες περιοχές στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, το έργο LISTEN στοχεύει στην ενδυνάμωση των τοπικών οργανισμών, εστιάζοντας κυρίως στην υποστήριξη μικρών κοινοτικών οργανισμών σε υποεκπροσωπούμενες περιοχές.
Στην Ελλάδα, την περασμένη Άνοιξη πραγματοποιήθηκε στην Κεντρική Μακεδονία συμμετοχική έρευνα, στην οποία πήραν μέρος ομάδες πολιτών και οργανώσεις από τα Άνω Πορόια Σερρών, την Κατερίνη, το Πολύκαστρο Κιλκίς και τη Θεσσαλονίκη.
Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας καθοδηγούν τις εκπαιδευτικές δράσεις, αλλά και τις επόμενες εκδηλώσεις στην Κεντρική Μακεδονία. Σύμφωνα με αυτά τα αποτελέσματα, προσπάθειες εμπλοκής της κοινότητας, όπως εργαστήρια συμμετοχής, πολιτιστικά γεγονότα και συνεργατικά προγράμματα, έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης.
«Με την εμπλοκή των μελών της κοινότητας στη λήψη αποφάσεων και την προώθηση ανοιχτού διαλόγου, αυτές οι δράσεις μετατρέπουν την αμφιβολία σε αλληλεγγύη, ενδυναμώνοντας τους κατοίκους στην τοπική ανάπτυξη, τονίζει η Λαμπρινή Σταμάτη από την ΑΜΚΕ Φωτόδεντρα, η οποία προσθέτει ότι η μεγαλύτερη πρόσκληση που αντιμετωπίζουν οι τοπικές οργανώσεις είναι η εμπλοκή ευάλωτων και περιθωριοποιημένων πληθυσμών.
Εργασία εξαιρετικά κρίσιμη, καθώς, όπως λέει ο Αλέξανδρος Τραπεζανλίδης, μέλος της Εθελοντικής Ομάδας Ν. Πιερίας Ο τόπος μου, αν λήξει ένα φάρμακο στο σπίτι μου είναι κρίμα. Αν λήξει εδώ, είναι έγκλημα.
Οι πλέον χαρακτηριστικές δράσεις αλληλεγγύης είναι το Κοινωνικό Φαρμακείο, με περισσότερα από 15.000 φάρμακα και ιατρικά σκευάσματα, που εξυπηρετεί εκατοντάδες άπορους συμπολίτες, το Κοινωνικό Παντοπωλείο, που τροφοδοτεί επίσης άπορους συμπολίτες, και την Κουζίνα Εκτάκτων Συνθηκών.
Δεν μπορείς να παράγεις κοινωνικό κεφάλαιο χωρίς να υπάρχει εμπιστοσύνη, λέει ο Ηλίας Τσολακίδης, από τους ιδρυτές του Καπνικού.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
