Γράφει ο
Διευθυντής Τμήματος Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων,
Θυρεοειδής αδένας και καρκίνος
Ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στη βάση του λαιμού και παράγει ορμόνες που ρυθμίζουν σημαντικές λειτουργίες του μεταβολισμού μας. Συχνά, στον θυρεοειδή σχηματίζονται όζοι, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι καλοήθεις και δεν προκαλούν προβλήματα. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να αναπτυχθεί καρκίνος του θυρεοειδούς. Όταν διαγνωστεί καρκίνος του θυρεοειδούς, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ελεγχθεί αν έχουν επηρεαστεί οι λεμφαδένες του τραχήλου, καθώς η πληροφορία αυτή καθοδηγεί τη θεραπευτική προσέγγιση και το σχέδιο αντιμετώπισης.
Τι είναι οι λεμφαδένες;
Οι λεμφαδένες είναι μικρές δομές που βρίσκονται διάσπαρτες μέσα στο λιπώδες υπόστρωμα του σώματός μας και αποτελούν βασικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Συνδέονται μεταξύ τους μέσω ενός δικτύου καναλιών που ονομάζονται λεμφαγγεία, σχηματίζοντας έτσι ένα πολύπλοκο λεμφικό δίκτυο το οποίο συμβάλλει στην άμυνα του οργανισμού απέναντι σε μικρόβια και λοιμώξεις. Ωστόσο, ο καρκίνος μπορεί να αξιοποιήσει αυτό το δίκτυο για να εξαπλωθεί, προκαλώντας τις λεγόμενες λεμφαδενικές μεταστάσεις.
Ποιοι τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς επηρεάζουν τους λεμφαδένες;
Ο θηλώδης καρκίνος είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου του θυρεοειδούς. Παρόλο που θεωρείται ο πιο ήπιος και θεραπεύσιμος, συχνά εξαπλώνεται στους λεμφαδένες του λαιμού. Περισσότεροι από το 50% των ασθενών με θηλώδες καρκίνωμα εμφανίζουν λεμφαδενικές μεταστάσεις.
Ο θυλακιώδης καρκίνος είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος και τείνει να εξαπλώνεται κυρίως μέσω της αιματικής κυκλοφορίας, ενώ οι μεταστάσεις μέσω των λεμφαδένων είναι πιο σπάνιες.
Ο μυελοειδής καρκίνος είναι λιγότερο συχνός, αλλά εμφανίζει πρώιμη και συχνή διήθηση των λεμφαδένων, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την αφαίρεσή τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις συχνά απαιτείται εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση, με καθαρισμό των λεμφαδένων του κεντρικού και πλάγιου διαμερίσματος του τραχήλου.
Ο αναπλαστικός καρκίνος είναι ο σπανιότερος αλλά και πιο επιθετικός τύπος. Επεκτείνεται ταχύτατα, τόσο τοπικά, όσο και μέσω λεμφαδενικών και απομακρυσμένων μεταστάσεων, καθιστώντας τη θεραπευτική αντιμετώπιση ιδιαίτερα απαιτητική.
Πώς εντοπίζονται οι λεμφαδενικές μεταστάσεις;
Η πιο σημαντική εξέταση για τον εντοπισμό λεμφαδενικών μεταστάσεων είναι το υπερηχογράφημα τραχήλου, γνωστό και ως χαρτογράφηση τραχήλου. Η εμπειρία του ακτινολόγου είναι καθοριστική, καθώς η εξέταση αυτή δεν δείχνει μόνο αν κάποιοι λεμφαδένες είναι διογκωμένοι ή ύποπτοι, αλλά καθορίζει και την ακριβή τους θέση.
Όπως και στους όζους του θυρεοειδούς, έτσι και στους λεμφαδένες μπορεί να πραγματοποιηθεί βιοψία με λεπτή βελόνα (FNA), συνοδευόμενη από κυτταρολογική εξέταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εξετάζονται επιπλέον τα επίπεδα θυρεοσφαιρίνης στο έκπλυμα, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για τη διάγνωση. Άλλες εξειδικευμένες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως το σπινθηρογράφημα ή το PET-CT, χρησιμοποιούνται πιο σπάνια σε επιλεγμένες περιπτώσεις.
Η ανίχνευση των λεμφαδενικών μεταστάσεων είναι καθοριστική, καθώς συμβάλλει στην ακριβή σταδιοποίηση της νόσου και βοηθά τον χειρουργό να σχεδιάσει το κατάλληλο είδος επέμβασης. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις οι μεταστάσεις είναι μικροσκοπικές και δεν εντοπίζονται στις εξετάσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εμπειρία του χειρουργού παίζει καθοριστικό ρόλο, ώστε να αναγνωριστούν οι ασθενείς που χρειάζονται λεμφαδενικό καθαρισμό, αποφεύγοντας έτσι την πιθανότητα επανεπέμβασης.
Ποια είναι η θεραπεία όταν υπάρχουν λεμφαδενικές μεταστάσεις;
Η βασική θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς είναι η ολική θυρεοειδεκτομή. Όταν διαπιστωθεί ότι οι λεμφαδένες του τραχήλου έχουν επηρεαστεί, η επέμβαση συνοδεύεται από λεμφαδενικό καθαρισμό.
Στόχος της επέμβασης είναι η πλήρης αφαίρεση του καρκίνου και η ελαχιστοποίηση της πιθανότητας υποτροπής. Ο λαιμός χωρίζεται σε ανατομικά “ διαμερίσματα” (όπως το κεντρικό διαμέρισμα, η σφαγιτιδική άλυσος και το οπίσθιο τραχηλικό τρίγωνο), και η έκταση του λεμφαδενικού καθαρισμού καθορίζεται από την έκταση της νόσου και τα ευρήματα των εξετάσεων.
Κάθε περιοχή του τραχήλου περιλαμβάνει σημαντικές ανατομικές δομές, όπως νεύρα και μεγάλα αγγεία, τα οποία ο χειρουργός πρέπει να διαφυλάξει με απόλυτη προσοχή. Ο λεμφαδενικός καθαρισμός αποτελεί μια ιδιαίτερα εξειδικευμένη και συχνά πολύωρη επέμβαση, που πρέπει να πραγματοποιείται αποκλειστικά σε εξειδικευμένα κέντρα με εμπειρία στις χειρουργικές επεμβάσεις θυρεοειδούς και τραχήλου.
Πρόγνωση και παρακολούθηση
Η πρόγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς είναι εξαιρετικά καλή, με πολύ υψηλά ποσοστά ίασης, ακόμη και όταν υπάρχουν λεμφαδενικές μεταστάσεις, εκτός από ορισμένες σπάνιες και επιθετικές μορφές, όπως ο αναπλαστικός καρκίνος.
Καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία της θεραπείας είναι η πληρότητα και η ποιότητα του πρώτου χειρουργείου.
Μετά τη θεραπεία, οι ασθενείς χρειάζεται να παρακολουθούνται συστηματικά με εξετάσεις αίματος και υπερηχογράφημα τραχήλου. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι μια μικρομετάσταση μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και χρόνια αργότερα, γι’ αυτό η παρακολούθηση πρέπει να είναι συνεχής και μακροχρόνια.
Η τακτική παρακολούθηση επιτρέπει την έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση οποιασδήποτε υποτροπής, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη διατήρηση της καλής υγείας και της μακροχρόνιας πρόγνωσης του ασθενούς.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγεία σας, εδώ
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
