Μπορεί ένας παιδικός ήρωας να εμπνεύσει έναν όρο της σύγχρονης ψυχολογίας; Κι όμως, ο μικρός, μαύρος και πάντα παραπονεμένος Καλιμέρο δεν άφησε μόνο αποτύπωμα στις παιδικές μας αναμνήσεις, αλλά και… στη λαϊκή ψυχολογία.
Από το 1972, ο Καλιμέρο έγινε σύμβολο εκείνων που νιώθουν διαρκώς αδικημένοι. Έτσι προέκυψε και ο όρος «Σύνδρομο Καλιμέρο», που χρησιμοποιείται ανεπίσημα για να περιγράψει ανθρώπους που:
παραπονιούνται συστηματικά,
πιστεύουν ότι τους αδικούν διαρκώς,
θεωρούν τους άλλους υπεύθυνους για τις αποτυχίες τους.
Αν και δεν αναγνωρίζεται ως επίσημη διαταραχή από την ψυχιατρική κοινότητα, το «Σύνδρομο Καλιμέρο» έχει αποκτήσει ιδιαίτερη θέση στο λεξιλόγιο της καθημερινής ψυχολογικής κουλτούρας.
Όταν η θυματοποίηση κουράζει
Στην καρδιά αυτής της στάσης βρίσκεται συνήθως μια χαμηλή αυτοεκτίμηση. Το άτομο που διαρκώς αισθάνεται “θύμα” μπορεί με τον καιρό να αποξενωθεί από τους άλλους, αφού η συνεχής γκρίνια και η μεταφορά ευθυνών κουράζει το περιβάλλον του και εντείνει την αίσθηση μοναξιάς.
Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος: όσο περισσότερο νιώθει αδικημένο, τόσο πιο μόνο του μένει – και όσο πιο μόνο του νιώθει, τόσο περισσότερο εστιάζει στην «αδικία» που υφίσταται.
Πώς σπάει ο φαύλος κύκλος
Το πρώτο βήμα είναι η αυτοπαρατήρηση: Αν νιώθετε πως όλοι σας παρεξηγούν, σας προσπερνούν ή σας εκμεταλλεύονται, ίσως έχει έρθει η ώρα να επανεξετάσετε τη δική σας στάση.
✔ Μάθετε να εκφράζετε ξεκάθαρα τις ανάγκες σας
✔ Θέστε όρια
✔ Μη φοβάστε να πείτε «όχι»
✔ Μην περιμένετε από τους άλλους να σας “διαβάζουν”
Αν αυτές οι συμπεριφορές είναι βαθιά ριζωμένες, ένας ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Οι γνωσιακές-συμπεριφορικές θεραπείες προσφέρουν πρακτικά εργαλεία χωρίς να απαιτούν πολυετή ανάλυση, όπως συμβαίνει με άλλες μεθόδους.
Μπορεί ο Καλιμέρο να ήταν «μικρός και μαύρος και αδικημένος», αλλά η πραγματική ενδυνάμωση έρχεται όταν πάψουμε να νιώθουμε θεατές στη ζωή μας και αναλάβουμε δράση.
