Η κουλτούρα της μετριότητας κυριαρχεί στην εποχή των αλγορίθμων και της εμπορευματοποίησης της τέχνης. Η συζήτηση σχετικά με την παρακμή της πρωτοτυπίας στη σύγχρονη κουλτούρα έχει μακρά ιστορία. Στην πραγματικότητα, αναδεικνύει μια διαχωριστική γραμμή που τέθηκε ήδη στη γερμανική φιλοσοφία ανάμεσα στους όρους Kultur και Zivilisation – δύο έννοιες που μεταφράζονται ως πολιτισμός, αλλά με διαφορετική σημασία. Ο πρώτος όρος αφορά την εσωτερική και πνευματική δημιουργία – τέχνη, αξίες και συλλογική συνείδηση, ενώ ο δεύτερος συνδέεται με την εξωτερική, τεχνική και θεσμική πρόοδο. Στη σύγχρονη εποχή, η κριτική που στρέφεται εναντίον του αλγορίθμου, της μαζικής παραγωγής περιεχομένου και της κυριαρχίας της αγοράς, επαναφέρει αυτό το δίπολο: παράγουμε περισσότερη Zivilisation (σειρές, τραγούδια, δεδομένα), αλλά ίσως λιγότερη Kultur, με την έννοια της ουσιαστικής πνευματικής και αισθητικής καινοτομίας.
Σε μια εποχή όπου η μουσική δημιουργείται χωρίς παραδοσιακά όργανα και η δημιουργικότητα φαίνεται να υποχωρεί μπροστά στις εμπορικές απαιτήσεις, ο αλγόριθμος επηρεάζει τη φαντασία μας. Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον γιο του, Φρανθίσκο Γκόγια, 1819-1823. Ακολούθως, η άνθηση ποιοτικών τηλεοπτικών σειρών της προηγούμενης δεκαετίας έχει αντικατασταθεί από μετριότητες. Σύμφωνα με το The Economist, ο αλγόριθμος έχει καταστεί επικίνδυνος σύμμαχος της φαντασίας, καθώς αυξάνει την ποσότητα περιεχομένου χωρίς να προάγει την ποιότητα.
Η εμπορευματοποίηση είναι καθοριστικός παράγοντας στην τρέχουσα κατάσταση. Ο Marx τονίζει ότι η επιτυχία μετράται αποκλειστικά σε streams και πωλήσεις, με αποτέλεσμα τη συμπίεση των μουσικών ειδών σε μια ομογενοποιημένη ποπ. Ο δρόμος προς τη διασημότητα έχει στραφεί από την καλλιτεχνική ικανότητα προς την ικανότητα αυτοπροβολής μέσω των social media. Ο καλλιτέχνης σήμερα δεν είναι απαραίτητο να έχει εξαιρετικές ικανότητες, αλλά να έχει μια ελκυστική παρουσία στο διαδίκτυο.
Επιπλέον, η παρακμή των παραδοσιακών ιεραρχιών αξιολόγησης οδηγεί σε μια ισοπέδωση στην αισθητική κρίση. Η έλλειψη διακρίσεων έχει μετατρέψει την τέχνη σε πεδίο καχυποψίας και κριτικής χωρίς βάση, με συνέπεια τη φθηνή προβολή να υπερισχύει της ποιότητας. Σε αυτό το περιβάλλον, η τοξικότητα και ο κυνισμός δεν θεωρούνται πολιτικές θέσεις, αλλά εργαλεία επιρροής, ενισχυόμενα από τους αλγόριθμους.
Το αποτέλεσμα είναι ένα πολιτιστικό τοπίο που παράγει περισσότερα δεδομένα από ποτέ, αλλά δεν οδηγεί απαραίτητα σε αυξημένη καλλιτεχνική δημιουργία. Ο Marx αναγνωρίζει την τεχνολογία ως κεντρικό στοιχείο της ανάλυσης του σύγχρονου πολιτισμού, με το διαδίκτυο να έχει μεταμορφωθεί σε έναν χώρο γρήγορης ψυχαγωγίας και ευτελούς περιεχομένου.
Συνολικά, ο πολιτισμός της εποχής μας, παρά τις προκλήσεις, προσφέρει ευκαιρίες για επανακαθορισμό και καινοτομία, αρκεί να ξεφύγουμε από τις συνήθειες της μετριότητας και να επενδύσουμε στη δημιουργικότητα και την ουσιαστική τέχνη.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
