Η Πρωτομαγιά στην Αθήνα, σχεδόν 150 χρόνια πριν, πριν ακόμη καθιερωθεί ως ημέρα εργατικού αγώνα και διεκδίκησης, ήταν πρώτα απ’ όλα γιορτή της Άνοιξης . Γιορτή της φύσης, της χαράς και της ποίησης. Οι Αθηναίοι της εποχής ξεχύνονταν στα τότε προάστια της πόλης, στα Πατήσια, στα Σεπόλια, στην Κηφισιά αλλά και στους Αμπελόκηπους, για να ζήσουν την αναγέννηση της φύσης μέσα σε περβόλια, κήπους και ανθισμένα ξέφωτα, στήνοντας αυθόρμητα γλέντια, χορούς και τραγούδια.
Στην Αθήνα της Μπελ Επόκ, όμως, η Πρωτομαγιά μέχρι και τη δεκαετία του 1930 παρέμενε κυρίως ημέρα εξόδου και χαράς. Τραμ γεμάτα λουλούδια και ανθρώπους κατευθύνονταν προς την εξοχή, οικογένειες και παρέες ζούσαν την άνοιξη και η πόλη, που ο πληθυσμός της αριθμούσε μόλις κάποιες χιλιάδες κατοίκους, μεταμορφωνόταν σε πολύχρωμο, ζωντανό τοπίο. Σήμερα, ελάχιστα ίχνη αυτής της Πρωτομαγιάς έχουν απομείνει . Ανατρέχοντας στα απομνημονεύματα του Μίλτου Γ. Λιδωρίκη, θεατρικού συγγραφέα, λογοτέχνη, χρονικογράφου και πολιτικού της γενιάς του 1890, μπορούμε να ρίξουμε μια σπάνια ματιά στο πώς ζούσε η Αθήνα του 1880-1930 την πρώτη μέρα του Μάη. Τότε που η άνοιξη δεν ήταν απλώς εποχή, αλλά τρόπος ζωής.
Τα απομνημονεύματα αυτά αποτέλεσαν τη βάση για το βιβλίο των εκδόσεων Polaris «Μίλτος Λιδωρίκης – Έζησα την Αθήνα της Μπελ Επόκ». Αναφέρει μεταξύ άλλων ο Μίλτος Γ. Λιδωρίκης: «Πρωτομαγιά στην Ελλάδα θα πει ποιητής και στίχοι όμορφοι, δροσάτοι και ερωτικοί. Στα περασμένα χρόνια, κάθε ποιητής, μεγάλος ή μικρός, έπρεπε να τραγουδήσει την άνοιξη, τον Μάη και την Πρωτομαγιά. Κάθε ποιητής απολύτως σημερινός απαξιοί να εμπνευσθεί από το τριαντάφυλλο, τον Αττικό ουρανό, το Μάη και τα δώρα του.»
Παραμονή Πρωτομαγιάς: Σε άλλο σημείο ο Λιδωρίκης αναφέρει: «Την παραμονή της Πρωτομαγιάς το βράδυ και ολόκληρον την άλλην ημέρα, δεν έμενε κανείς σπίτι του. Διά τας Αθήνας γιόρταζαν τα Πατήσια, η Κολοκυνθού, τα Σεπόλια, οι Αμπελόκηποι και όλα τα περβόλια. Οι επίγειοι λουλουδένιοι παράδεισοι όλων αυτών των προαστίων εδέχοντο τους λατρευτάς της φύσεως, τους ποθούντας να ζήσουν και ν’ αναπνεύσουν στο ανοιξιάτικο περιβάλλον.»
Η μεταφορά του κόσμου εις τας εξοχάς με τα κατάφορτα από λουλούδια και ανθρώπους τραμ, αμάξια πάσης μορφής, είχε μια ξεχωριστή ζωή στην πόλη. Η Αθηναϊκή κοινωνία εσυνήθιζε τότε να εορτάζει στα ιδιωτικά περβόλια, όπως θαυμάσια ήσαν του Ανδρέα Αυγερινού, του Καλλιγά και άλλων στα Πατήσια και στα Σεπόλια. Έις τον Πύργον της Βασιλίσσης, την ιστορικήν και αριστουργηματικήν αυτήν εξοχήν του Παχή, συνεκεντρούτο ό,τι εκλεκτόν είχεν η ημετέρα κοινωνία και εν μέσω θαλλούσης φύσεως εχόρευαν και διήρχοντο ώρας ονειρώδους ευχαριστήσεως.
Η Πρωτομαγιά στην Κηφισιά έχει αφήσει εποχή. Έις το ανθισμένον ύπαιθρον των επαύλεων εχόρευαν εκείνη την ημέραν από το πρωί έως το βράδυ. Το απόγευμα, φέρων πάντοτε ωραιότατον ρόδον εις την κομβιοδόχην της γκρίζας ρεδιγκότας του, διέσχιζε τους μεγάλους δρόμους του προαστίου και έφθανε, πάντοτε συνοδευόμενος από πολλούς φίλους του και τον διευθυντήν του σιδηροδρόμου Πάνον Μπασιάκον, εις τον σταθμόν διά να επιστρέψει εις Αθήνας.
Φωτογραφία: Πηγή Αρχείο Εκδόσεων Polaris
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
