Οι ψηφοφόροι στην Αργεντινή καλούνται σήμερα στις κάλπες για τις ενδιάμεσες βουλευτικές εκλογές που θεωρούνται δοκιμασία για τον ακραίο φιλελεύθερο πρόεδρο Χαβιέρ Μιλέι. Θα κρίνουν αν τα δύο χρόνια που θα διαρκέσει το δεύτερο μισό της θητείας του θα μπορέσει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις υπέρ της ελεύθερης αγοράς και την πολιτική σκληρής λιτότητας.
Πρόκειται για την πρώτη δοκιμασία σε εθνικό επίπεδο για τον «αναρχοκαπιταλιστή» οικονομολόγο που κατήγαγε απρόσμενη νίκη στις προεδρικές εκλογές του 2023, και οι εκλογές θεωρούνται δημοψήφισμα για τον τρόπο που κυβερνά.
Η προεδρική παράταξη La Libertad Avanza («η ελευθερία προχωρά») ελπίζει να αυξήσει την ισχύ της στο Κογκρέσο, προκειμένου να αυξήσει την εμπιστοσύνη των αγορών στην κυβέρνηση Μιλέι και να εξασφαλίσει την υποστήριξη του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πρόσφατα υποσχέθηκε μεγάλο πακέτο «διάσωσης» της οικονομίας της Αργεντινής.
Στις σημερινές ενδιάμεσες εκλογές διακυβεύονται οι μισές από τις έδρες της Βουλής (δηλαδή 127) και το ένα τρίτο αυτών της Γερουσίας (δηλαδή 24). Η περονιστική αντιπολίτευση καταλαμβάνει τις περισσότερες έδρες και στα δυο σώματα, αν και χωρίς πλειοψηφία. Η προεδρική παράταξη, συγκριτικά νέα στα πολιτικά πράγματα της Αργεντινής, έχει εκλέξει μόλις 37 βουλευτές και 6 γερουσιαστές.
Ο Λευκός Οίκος και ξένοι επενδυτές δηλώνουν εντυπωσιασμένοι από τη μείωση του πληθωρισμού (από το 12,8% προτού αναλάβει ο Χαβιέρ Μιλέι στο 2,1% τον περασμένο μήνα), τα πρωτογενή πλεονάσματα και τα σαρωτικά μέτρα απορρύθμισης. Ωστόσο, η δημοτικότητα του ακροδεξιού πολιτικού συνεχίζει να πέφτει, ιδίως λόγω της δυσαρέσκειας για τις βαθιές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και σκάνδαλα διαφθοράς, με πιο οδυνηρή αυτή στην οποία εμπλέκεται η αδελφή του, που είναι επίσης επικεφαλής των υπηρεσιών της προεδρίας.
Ο Άξελ Κισίλοφ, ηγετική μορφή της αντιπολίτευσης των περονιστών και κυβερνήτης του Μπουένος Άιρες, κατήγγειλε ότι η δημοσιονομική προσαρμογή που αποπειράται ο πρόεδρος Μιλέι έχει κύρια χαρακτηριστικά «τη δολιότητα και την απανθρωπιά». «Απολαμβάνουν να βλέπουν κάθε θύμα των περικοπών» των δημοσίων δαπανών, πρόσθεσε.
Η υπόσχεση της κυβέρνησης Τραμπ πως θα διατεθούν πάνω από 40 δισεκατομμύρια δολάρια – έκανε αίσθηση διεθνώς – για να υποστηριχτεί η κυβέρνηση του ιδεολογικού συμμάχου του προέδρου Μιλέι εξαρτάται από την έκβαση της ψηφοφορίας: η Ουάσιγκτον «δεν θα είναι τόσο γενναιόδωρη» αν δεν αυξήσει την ισχύ της η μικρή παράταξή του.
Ειδικοί επισημαίνουν ότι αν εξασφαλίσει πάνω από 35% των ψήφων, η έκβαση θα θεωρηθεί καλή για τον πρόεδρο και την παράταξή του. Αυτό θα επιτρέψει, μέσω συμμαχιών, να ελέγξει το ένα τρίτο των εδρών και άρα να εμποδίσει την αντιπολίτευση να ξεπερνά τα βέτο του σε νόμους που ο πρόεδρος λέει ότι θα απειλούσαν τη δημοσιονομική ισορροπία.
Ο πρόεδρος έχει αφήσει να εννοηθεί ότι τις εκλογές θα ακολουθήσει ανασχηματισμός της κυβέρνησής του.
Στο στόχαστρό του ως το 2027: περαιτέρω δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, περισσότερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Ο πρόεδρος Μιλέι νομοθετεί πολύ συχνά με εκτελεστικά διατάγματα ή ευκαιριακές συμμαχίες, αλλά σκοντάφτει ολοένα περισσότερο στο κοινοβούλιο, εξ ου και οι συχνές προσβολές του: «φωλιά αρουραίων», «εκφυλισμένοι»…
Τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας, αλλά ακόμη και ο βασικός θεσμικός διεθνής δανειστής της Αργεντινής, το ΔΝΤ, συνηγορούν υπέρ μέτρων «υποστήριξης» των ασθενέστερων πολιτών.
Όποιο κι αν είναι το σημερινό αποτέλεσμα, ο πρόεδρος Μιλέι «πρέπει να κάνει στροφή στον πραγματισμό, να ξαναρχίσει διάλογο με άλλες παρατάξεις, με τους κυβερνήτες των επαρχιών». Αν δείξει ικανότητα «στη διαπραγμάτευση», θα μπορέσει να επιτύχει «την έγκριση» νομοσχεδίων, όπως στο αρχικό στάδιο της θητείας του.
Ωστόσο, η «μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή στην ιστορία», όπως αρέσκεται να τη χαρακτηρίζει ο Χαβιέρ Μιλέι, είχε αποτέλεσμα την απώλεια 200.000 και πλέον θέσεων εργασίας, αναιμική δραστηριότητα, ύφεση 1,8% το 2024 και ανάπτυξη που αγκομαχά το 2025. Και κοινωνία περισσότερο παρά ποτέ δυο ταχυτήτων.
«Τραγουδάει (σ.σ. ροκ τραγούδια σε συναυλίες) ενώ κόσμος ψοφάει της πείνας», ξέσπασε μια πολίτης, που ο σύζυγός της έχασε τη δουλειά του σε μεταλλουργία εξαιτίας της ύφεσης του 2024.
Μπορεί οι πολίτες να έδειξαν «άνευ προηγουμένου αντοχή» στη λιτότητα, ωστόσο η διάγνωση του οικονομολόγου Γκιγιέρμο Ολιβέτο είναι σαφής: «δεν βλέπουμε καμιά όαση αφού περάσαμε την έρημο». Η διάθεση των Αργεντινών μοιάζει να μεταβάλλεται με ταχύ ρυθμό.
Καθώς η εμπιστοσύνη των πολιτών μειώνεται, συρρικνώνεται επίσης η βεβαιότητα των αγορών για το κατά πόσον ο πρόεδρος Μιλέι μπορεί να συνεχίσει στην πορεία των πολιτικών λιτότητας: ασφαλής ένδειξη το ότι θεωρούν το νόμισμα, το πέσο, υπερτιμημένο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Οκτώβριο, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών χρειάστηκε επανειλημμένα να επέμβει άμεσα στις αγορές αγοράζοντας πέσος για να αποτρέψει την ελεύθερη πτώση του νομίσματος της Αργεντινής.
Οι πολίτες της Αργεντινής, οδυνηρά έμπειροι σε οικονομικές κρίσεις, φοβούνται υποτίμηση ή μεγάλη πτώση του πέσο μετεκλογικά.
Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται λίγο μετά τις 21:00 (τοπική ώρα; αύριο Δευτέρα μετά τις 02:00 ώρα Ελλάδας).
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
