Στην πολιτική το εύκολο σκέλος είναι οι διαπιστώσεις. Το δύσκολο είναι να αλλάξεις τα πράγματα γιατί εκεί απαιτούνται ικανότητες, δεξιότητες, αποφασιστικότητα και τόλμη.
Αν διαθέτεις τα παραπάνω στοιχεία έχει καλώς και προχωράς, αν όχι αρκείσαι στα συμπεράσματα και επιμένεις στη λογική του «ώριμου φρούτου». Αυτή η διαπίστωση περιγράφει απόλυτα όσα συμβαίνουν στο ΠΑΣΟΚ, η δημοσκοπική «βελόνα» του οποίου δεν θα… ξεκολλήσει όσο οι εσωκομματικοί δελφίνοι αναλώνονται σε διαπιστώσεις ούτε φυσικά με αποτυχημένες συνταγές του χθες. Αντιθέτως αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί μόνο με καίριες παρεμβάσεις και νέα πρόσωπα που θα οδηγήσουν το κόμμα μπροστά, βγάζοντας το από το σημερινό μονόδρομο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού που περιγράφεται παραπάνω ως «χθες» είναι ο Παύλος Γερουλάνος, οι δηλώσεις του οποίου ανέδειξαν για ακόμη μια φορά το πρόβλημα που βαραίνει το ΠΑΣΟΚ τα τελευταία χρόνια. Αυτό δεν είναι άλλο από την αδυναμία του παλιού πολιτικού προσωπικού να αρθρώσει κάτι πραγματικά νέο, κάτι που να εμπνέει, να κινητοποιεί και σε τελική ανάλυση να αγγίζει την κοινωνία. Ο πρώην υπουργός και άλλοτε «κηπουρός» του Γιώργου Παπανδρέου εμφανίζεται συχνά ως ο εκφραστής της «σοβαρής» πτέρυγας της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όμως, στο πεδίο, οι τοποθετήσεις του δείχνουν ότι παραμένει εγκλωβισμένος σε μια πολιτική νοοτροπία μιας άλλης εποχής που είναι ξεπερασμένη.
Η ανάγκη αυτόνομης και αυτόφωτης πορείας του ΠΑΣΟΚ
Για παράδειγμα όταν μιλά για τη μη κυβερνητική συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να περιγράφει το αυτονόητο. Ότι, δηλαδή, το ΠΑΣΟΚ πρέπει να έχει αυτόνομη και αυτόφωτη πορεία. Όμως, πίσω από τα ωραία λόγια και τα πολιτικά «τσιτάτα» απουσιάζει η ουσία. Και αυτή είναι πως μεταφράζεται στην πράξη αυτή η αυτονομία, γιατί πολύ απλά δεν απαντά στο ερώτημα ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα αυτής της στρατηγικής; Και εδώ επανερχόμαστε στον παράγοντα «πρωτοβουλίες». Η διαπίστωση από μόνη της δεν αλλάζει τίποτα αν δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένες πολιτικές που να δείχνουν ότι η Χαριλάου Τρικούπη μπορεί να ξανασυνδεθεί με τα αιτήματα της κοινωνίας.
Το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνεται και όταν ο ίδιος μιλά για τις δημοσκοπήσεις ή για την ανάγκη ενός «μεγάλου, ανοιχτού συνεδρίου». Και σε αυτήν την περίπτωση ο Παύλος Γερουλάνος αρκείται στο να περιγράφει διαδικασίες, όχι πολιτικές. Μιλά για «όσμωση» και «ενσυναίσθηση», αλλά αποφεύγει να μπει στην ουσία και να περιγράψει ποια είναι -κατά τον ίδιο- η νέα ταυτότητα του ΠΑΣΟΚ. Ποιον εκφράζει; Ποιον εμπνέει; Με λίγα λόγια, η περίπτωση του επιβεβαιώνει τον γνωστό κανόνα ότι 10 στις 10 περιπτώσεις οι όμορφα διατυπωμένες φράσεις είναι κενές πολιτικού περιεχομένου.
Ποιος μπορεί να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ στην επόμενη ημέρα;
Και εδώ τίθεται το εύλογο ερώτημα, αυτό έχει ανάγκη σήμερα το ΠΑΣΟΚ; Έναν ακόμα πολιτικό που αναμασά γενικότητες ή ανθρώπους που συγκρούονται, παίρνουν ρίσκο, βγαίνουν μπροστά και πηγαίνουν κόντρα στο βολεμένο κατεστημένο του χώρου; Το ερώτημα μόνο ρητορικό δεν είναι, γιατί η επίκληση του «ενώνουμε δυνάμεις» ακούγεται περισσότερο σαν σύνθημα εκτός εποχής παρά σαν κάλεσμα ανατροπής.
Η πραγματική πολιτική ανανέωση φαίνεται αλλού. Εκεί όπου υπάρχει σχέδιο, πράξη, διοικητική επάρκεια και προοδευτικό αποτύπωμα. Αυτό το προφίλ, στο σημερινό ΠΑΣΟΚ, το έχει μόνο ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, ο οποίος δείχνει με τις πράξεις του τι σημαίνει σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία. Δίνει έμφαση στο έργο, στην κοινωνική πολιτική, προχωρά σε θεσμικές καινοτομίες, επιδεικνύει περιβαλλοντική ευαισθησία και επενδύει στην συμμετοχή των πολιτών. Δεν αρκείται στο να μιλά απλώς για την ανάγκη αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά δίνει καθημερινά τη μάχη μέσα από τις επιλογές του στον Δήμο. Αυτή είναι η ποιοτική διαφορά ανάμεσα στη ρητορεία και στην πολιτική ουσία.
Οι αξίες του ΠΑΣΟΚ να γίνουν πράξεις
Με λίγα λόγια, για να ανατείλει ξανά ο πράσινος ήλιος, όπως θέλουν τα στελέχη του, δεν θα γίνει με ανούσια… κηρύγματα, παρά μονάχα αν γίνουν ρήξεις με τις παλιές εσωκομματικές ισορροπίες και στηριχθούν νέα πρόσωπα που έχουν αποδείξει ότι μπορούν να μετατρέψουν τις αξίες της παράταξης σε πράξη. Άρα, το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντος δεν μπορεί να είναι το κόμμα των «εύκολων διαπιστώσεων» του Παύλου Γερουλάνου ούτε των τηλεοπτικών παρατηρήσεων της Άννας Διαμαντοπούλου. Χρειάζεται μια νέα γενιά πολιτικών που να ενώνουν την προοδευτική σκέψη με τη διοικητική αποτελεσματικότητα και αυτό σήμερα εκφράζεται πιο καθαρά από ποτέ μέσα από το παράδειγμα του Χάρη Δούκα.
