Αντιδράσεις προκαλεί η τοποθέτηση του Ευάγγελου Βενιζέλου για τα νέα κυβερνητικά μέτρα στο μεταναστευτικό, με τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου να θέτει ευθέως ζήτημα κράτους δικαίου και να κάνει λόγο για επίκληση του ευρωπαϊκού ισοδυνάμου του… στρατιωτικού νόμου.
Η παρέμβασή του έρχεται μετά την κατάθεση τροπολογίας στη Βουλή, με την οποία προβλέπεται η τρίμηνη αναστολή υποβολής αιτήσεων ασύλου από άτομα που εισέρχονται παράνομα στη χώρα με πλωτά μέσα από τη Βόρεια Αφρική. Σύμφωνα με τη διάταξη, τα εν λόγω πρόσωπα «επιστρέφονται, χωρίς καταγραφή, στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής».
Ο κ. Βενιζέλος στηλιτεύει το γεγονός ότι στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας γίνεται επίκληση του άρθρου 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) — της διάταξης που επιτρέπει την προσωρινή αναστολή δικαιωμάτων σε περιπτώσεις πολέμου ή έκτακτης απειλής κατά της ζωής του έθνους. Όπως υπογραμμίζει, το άρθρο 15 αντιστοιχεί στο άρθρο 48 του ελληνικού Συντάγματος, που αφορά την κατάσταση πολιορκίας.
«Η επίκληση του άρθρου 15 ΕΣΔΑ, έστω και θεωρητικά, παραπέμπει σε καθεστώς συνταγματικής εκτροπής. Θέτει ζήτημα υψίστης σημασίας για το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας», σημειώνει ο Βενιζέλος. Παράλληλα ζητά την άμεση απόσυρση της σχετικής αναφοράς από την αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας.
Αν και αναγνωρίζει την ένταση της πίεσης από τις μεταναστευτικές ροές, υπογραμμίζει ότι ακόμη και σε παλαιότερες κρίσεις η χώρα αντιμετώπισε την κατάσταση χωρίς να φτάσει σε τέτοια θεσμικά όρια. Επικαλείται δε την ύπαρξη εκκρεμών υποθέσεων ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που αφορούν τη μεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας και σχετίζονται με το άρθρο 15.
Απάντηση Μαρινάκη: Δεν εφαρμόζουμε το άρθρο 15, το επικαλούμαστε νομικά
Στην παρέμβαση Βενιζέλου απάντησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση δεν ενεργοποιεί το άρθρο 15 της ΕΣΔΑ, αλλά επικαλείται τις προϋποθέσεις που αυτό προβλέπει, στη βάση συγκεκριμένης νομικής τεκμηρίωσης και σχετικής ευρωπαϊκής νομολογίας.
«Αυτή η νομική προσέγγιση εφαρμόστηκε και το 2020 κατά την τότε μεταναστευτική κρίση, με επιτυχημένα αποτελέσματα. Δεν πρόκειται για απόπειρα αναστολής θεμελιωδών δικαιωμάτων, αλλά για αναγκαίο, σύννομο μέτρο για την αντιμετώπιση μιας έκτακτης κατάστασης», ανέφερε ο κ. Μαρινάκης.
Σημείωσε επίσης ότι η απουσία αρνητικών σχολίων από την ΕΕ αποδεικνύει την εγκυρότητα των μέτρων, προσθέτοντας πως «η Ελλάδα είναι κράτος δικαίου και ενεργεί με βάση τις ισχύουσες διατάξεις».
