Η Θεσσαλονίκη, σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών στον ρου της Ιστορίας, συνεχίζει να αναδεικνύει τον πολυπολιτισμικό της χαρακτήρα μέσα από τις γαστρονομικές της γειτονιές. Πέρα από τα εστιατόρια και τα street food σημεία, που συχνά προσφέρουν εκδοχές των διεθνών κουζινών προσαρμοσμένες στο τοπικό γούστο, υπάρχουν σημεία στην πόλη όπου η αυθεντικότητα βρίσκει τον τρόπο να εκφραστεί πιο άμεσα. Ο λόγος για τα σούπερ μάρκετ και τα παντοπωλεία της Θεσσαλονίκης με διεθνή χαρακτήρα.
Αυτά τα μικρά -ενίοτε και μεγαλύτερα- καταστήματα, διασκορπισμένα σε γειτονιές του κέντρου της πόλης αλλά και περιφερειακά, λειτουργούν ως πύλες πολιτισμικής ανταλλαγής, προσφέροντας στους κατοίκους και τους επισκέπτες τη δυνατότητα να προσεγγίσουν ξένες κουζίνες. Πολλοί Θεσσαλονικείς συνδυάζουν την εικόνα των «εθνοτικών» παντοπωλείων κυρίως με την Ασία, και ειδικότερα την Άπω Ανατολή. Προϊόντα από την Κίνα, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και την Ταϊλάνδη έχουν βρει τη θέση τους σε ράφια καταστημάτων στο κέντρο. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές άλλες κουλτούρες που εδώ και δεκαετίες διαμορφώνουν τον πολυπολιτισμικό καμβά της πόλης.
Σούπερ μάρκετ «Μόσχα»: Ρωσικές ρίζες με ελληνική καρδιά
Στην οδό Λαγκαδά, το σούπερ μάρκετ «Μόσχα» λειτουργεί από το 2001 σαν μια γωνιά της ρωσικής πρωτεύουσας μέσα στη Θεσσαλονίκη. Προσφέρει παραδοσιακά προϊόντα, αλλά και καλλυντικά και είδη καθημερινής χρήσης από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και του πρώην «Ανατολικού Μπλοκ».
Η συνιδιοκτήτρια του καταστήματος αφηγείται την ιστορία του. «Ήρθαμε το 1990 από τη Ρωσία με τον αδελφό μου. Δυσκολευτήκαμε όπως όλοι, ψάχναμε με τι να ασχοληθούμε. Κάποια στιγμή καταλάβαμε, ότι καλό θα ήταν να ανοίξουμε ένα τέτοιο μαγαζί», λέει. Από ένα μικρό παντοπωλείο σε μια στενή στοά της οδού Λαγκαδά, το μαγαζί αυτό μετατράπηκε σε ένα σούπερ μάρκετ, το οποίο επισκέπτονται πελάτες από όλη τη Θεσσαλονίκη για να προμηθευτούν γνώριμες γεύσεις ή να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό. Αρχικά εξυπηρετούσαν κυρίως ρωσόφωνους πελάτες, αλλά με το πέρασμα των χρόνων, το πελατολόγιο διευρύνθηκε, περιλαμβάνοντας όλους όσοι άρχισαν να αναζητούν νέες γευστικές απολαύσεις.
Η ατμόσφαιρα στο κατάστημα έχει μια «γεύση» από το παρελθόν για πολλούς πελάτες, οι οποίοι βρίσκουν τρόφιμα που τους θυμίζουν τα παιδικά τους χρόνια. Η ίδια εκτιμά πως η πόλη της Θεσσαλονίκης ανέκαθεν ήταν ανοιχτή στην πολυπολιτισμικότητα και την ποικιλία, στοιχεία που βοηθούν στην ομαλή ένταξη τέτοιων επιχειρήσεων.
Οι προμήθειες γίνονται από τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Πολωνία, τη Γερμανία και άλλες χώρες, ενώ το κατάστημα διαθέτει και ελληνικά προϊόντα. Ωστόσο, η δυσκολία στην εισαγωγή ρωσικών προϊόντων λόγω δασμών και γεωπολιτικών εξελίξεων, όπως ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας, είναι μια πρόκληση που αντιμετωπίζουν, με τη ζήτηση να παραμένει σταθερή.
Baghdad Market: Ένα διαφορετικό αραβικό παζάρι στην Θεσσαλονίκη
Ισχυρό αποτύπωμα έχουν και τα μικρά καταστήματα αραβικών κοινοτήτων γύρω από την Εγνατία και την οδό Βενιζέλου, με γεύσεις όχι τόσο μακρινές από τη μεσογειακή κουζίνα. Στην αρχή της οδού Κλεισούρας, κοντά στο Καραβάν Σαράι, βρίσκεται το παντοπωλείο Βαγδάτη, που υποδέχεται ένα ευρύ φάσμα πελατών. Στους πάγκους του βρίσκεις φρέσκους χουρμάδες, έντεκα διαφορετικές ποικιλίες από ρύζι μπασμάτι, μπαχαρικά αλεσμένα στο χέρι, γλυκά, ταχίνι, καφέδες και τσάι από χώρες της Μέσης Ανατολής και της βόρειας Αφρικής.
Ο ιδιοκτήτης προέρχεται από το Ιράκ και η έμπνευση για το άνοιγμα της επιχείρησης προήλθε από την προσωπική του αγάπη για τη μαγειρική και τη δυσκολία να βρει προϊόντα της χώρας του στην Θεσσαλονίκη.
Παρά τις αρχικές δυσκολίες, ο ιδιοκτήτης κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του ελληνικού κοινού. «Στην αρχή είχαν αμφιβολίες για τα αραβικά προϊόντα. Έτσι είχαμε μόνο πελάτες από αραβικές χώρες. Μετά, όταν είδαν οι Έλληνες ότι το μαγαζί είναι πολύ καθαρό, έχει καλές τιμές και είμαστε πολύ καλοί με τους πελάτες, άρχισαν να το προτιμούν», αναφέρει.
Ο ίδιος έχει ανοίξει τον δρόμο στους Θεσσαλονικείς να πειραματιστούν με τις διαφορετικές γεύσεις και τις συνταγές που προτείνει, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν γαστρονομικές γέφυρες. Μάλιστα, καλεί το ελληνικό κοινό να ανακαλύψει διαφορετικές γεύσεις. «Οι άνθρωποι πρέπει να δοκιμάζουν, για να μάθουν», τονίζει.
Οι προκλήσεις για το Baghdad Market εξακολουθούν να υπάρχουν, λόγω των δυσκολιών στην εισαγωγή προϊόντων από τις χώρες προέλευσης. Ωστόσο, ο ιδιοκτήτης είναι αισιόδοξος για το μέλλον.
Mini Mix Markt: Γεύσεις από Ανατολική Ευρώπη
Στην οδό Εγνατίας 27, το Mini Mix Markt είναι σημείο αναφοράς για τις κοινότητες από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και του πρώην Ανατολικού Μπλοκ. Η αλυσίδα Mix Markt ξεκίνησε από τη Γερμανία από Ρώσους μετανάστες, με τα πρώτα καταστήματα να ανοίγουν στη Θεσσαλονίκη το 2008.
«Τα προϊόντα μας κατασκευάζονται στη Γερμανία με ρωσικές συνταγές, ενώ έχουμε ουκρανικά, τσέχικα και πολωνικά προϊόντα», αναφέρει υπάλληλος του καταστήματος. «Οι Έλληνες, τα τελευταία χρόνια τα προτιμούν περισσότερο, βοήθησε και το διαδίκτυο». Αλλαντικά, καπνιστά ψάρια, χαβιάρι και πολλά άλλα είναι μερικά από τα δημοφιλή προϊόντα.
Το σχέδιο για το μέλλον είναι η επέκταση των καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα, προκειμένου να εξυπηρετηθούν περισσότεροι ρωσόφωνοι μετανάστες αλλά και Έλληνες καταναλωτές.
La Vega: Λατινοαμερικάνικες πινελιές
Κοντά στο κέντρο της πόλης, στην «καρδιά» της Πλατείας Ναυαρίνου βρίσκεται ένα ντελικατέσεν με αυθεντικές γεύσεις από χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής. Η ιδιοκτήτρια, με ρίζες από την Ελλάδα και τη Δομινικανή Δημοκρατία, άνοιξε το κατάστημα για να φέρει άγνωστες για τους Έλληνες γεύσεις της παιδικής της ηλικίας.
Το La Vega περιλαμβάνει γεύσεις από τη Δομινικανή Δημοκρατία, το Εκουαδόρ, την Κολομβία και άλλες χώρες.
Στην αρχή το κατάστημα στηριζόταν κυρίως σε Λατινοαμερικανούς πελάτες, αλλά σιγά σιγά άρχισαν να έρχονται και Έλληνες. Οι Θεσσαλονικείς δοκιμάζουν με δυσκολία νέες γεύσεις, αλλά όταν γίνεται η πρώτη δοκιμή, οι πελάτες επιστρέφουν.
Η ιδιοκτήτρια σχεδιάζει να επεκταθεί και στην Αθήνα, με την αίσθηση ενός αυθεντικού ντελικατέσεν.
Μια πόλη μέσα από τις γεύσεις της
Το κοινό στοιχείο που ενώνει όλα τα παραπάνω παντοπωλεία είναι η προσπάθεια να φέρουν πιο κοντά τις γεύσεις και τις παραδόσεις των ξένων κοινοτήτων με το ελληνικό κοινό. Αντικατοπτρίζουν το πρόσωπο μιας πόλης που παραμένει δεκτική στο διαφορετικό.
Με τη βοήθεια του διαδικτύου, η γαστρονομική συνάντηση των πολιτισμών στην Θεσσαλονίκη αποκτά νέες διαστάσεις. Η πρώτη γνωριμία με ένα προϊόν μπορεί να λειτουργήσει ως πολιτισμική γέφυρα, που ρίχνει τους τοίχους της άγνοιας. Καθώς οι γεύσεις από όλο τον κόσμο γεμίζουν τα ράφια των παντοπωλείων, το τραπέζι της Θεσσαλονίκης μεγαλώνει για να χωρέσει όλο και περισσότερους.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
