Ανάμεσα σε ήχους κουδουνιών και μυρωδιές από ξύλο και σίδερο, ο Χαρίλαος Τζάνης επιμένει στην παράδοση και χαράζει τη δική του πορεία, εκεί όπου η λαϊκή τέχνη συναντά την ψυχή του τόπου του, της Ηπείρου. Κάθε αντικείμενο και εργαλείο κουβαλά μια παράδοση αιώνων, συνεχίζοντας να ανασαίνει μέσα από τα χέρια του.
«Ο παππούς μου ήταν τεχνίτης», αναφέρει με περηφάνια και διευκρινίζει: «ο παππούς μου ξεκίνησε, συνέχισε ο πατέρας μου, αλλά εγώ το κράτησα μόνος μου, στην αρχή σαν χόμπι. Ύστερα, όταν έμεινα χωρίς δουλειά, το έκανα επάγγελμα και σιγά σιγά, βγήκε από μέσα μου όλη αυτή η αγάπη για το ξύλο και τα παλιά παραδοσιακά εργαλεία.»
Στο μικρό του πάγκο στην Αθήνα, όπου κάθε Σάββατο και Κυριακή στήνει τον δικό του κόσμο, βρίσκεις γκλίτσες, κομπολόγια, σταυρουδάκια και εργαλεία του περασμένου αιώνα, όλα μικρά έργα τέχνης που κουβαλούν τον μόχθο και την ιστορία της υπαίθρου. «Τα παλιά εργαλεία τα συντηρώ, τα καθαρίζω με αγάπη. Είναι σίδερα σκουριασμένα από το 1800 μΧ και τώρα λάμπουν. Για μένα είναι πραγματικά έργα τέχνης, η μνήμη του τόπου μας», επισημαίνει.
Ο κ. Τζάνης δεν είναι απλώς τεχνίτης, είναι φύλακας πολιτισμού. Κάθε αντικείμενο στο εργαστήριό του έχει φωνή: «Αυτό ένα παλιό μασάτι που το είχαν στα γιαταγάνια και με το οποίο ακόνιζαν τα σπαθιά, ήταν σκουριασμένο και τώρα μοιάζει με καινούργιο. Αυτό είναι πολύ παλιό από λίμα και ράσπα.»
«Μια ξεχωριστή κατηγορία είναι οι κουδούνες. Κάθε ζωντανό έχει το δικό του κουδούνι. Οι ξένοι τα λατρεύουν, ίσως γιατί εκείνοι δεν έχουν πια τέτοια πράγματα. Παίρνουν ένα κουδούνι κι είναι σαν να παίρνουν ένα κομμάτι από την Ελλάδα», εξηγεί.
Το ξύλο για εκείνον δεν είναι μόνο ύλη αλλά και βίωμα: «Είμαι πενήντα δύο χρόνων και όλη μου η ζωή είναι εδώ. Το ξύλο έχει φωνή, αν το ακούσεις, σε καθοδηγεί».
Οι πελάτες του, Έλληνες και ξένοι, στέκονται στον πάγκο του, ρωτούν και φωτογραφίζουν, ενδιαφερόμενοι να μάθουν για τη λαϊκή τέχνη. Κάποιοι παίρνουν ένα κομπολόι, άλλοι ένα κουδούνι, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι αυτό που κρατούν δεν είναι απλώς ένα σουβενίρ, αλλά ένα θραύσμα από τον χρόνο.
Στην εποχή της ταχύτητας και της ψηφιοποίησης, ο Χαρίλαος Τζάνης στέκει σαν σιωπηλός συνεχιστής μιας αλυσίδας που ξεκίνησε πριν από πολλές γενιές, διατηρώντας την ψυχή της Ήπειρου στην καρδιά της Αθήνας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
