Η Λιστομανία αποκαλύπτει τις κοινωνικές ανησυχίες για την εκδήλωση γυναικείου ενθουσιασμού και τη δημόσια εικόνα του Λιστ. Στα μέσα του 19ου αιώνα, η Ευρώπη βίωσε ένα πολιτισμικό φαινόμενο που σήμερα θα χαρακτηρίζαμε ως… viral. Το 1844, το Βερολίνο κατελήφθη από μια πρωτοφανή υστερία γύρω από τον Φραντς Λιστ — μια κατάσταση που οι σύγχρονοί του ονόμασαν Λιστομανία. Ο ποιητής Χάινριχ Χάινε δημιούργησε τον όρο για να περιγράψει τη παραληρηματική λατρεία του πιανίστα καθώς τον ακολουθούσαν από πόλη σε πόλη. Οι απεικονίσεις της εποχής απεικόνιζαν γυναίκες να λυγίζουν από συγκίνηση και άνδρες να παρασύρονται από τον γενικό ενθουσιασμό, καθώς λουλούδια εκσφενδονίζονταν προς τη σκηνή. Αυτές οι υπερβολικές και συχνά ειρωνικές παραστάσεις κατέγραψαν τη θέση του Λιστ ως του πρώτου σύγχρονου ποπ σταρ.
Ο Λιστ, με τις εντυπωσιακές του παραστάσεις, έκανε το πιάνο να μιλά, να στενάζει και να βρυχάται, ανατρέποντας την παράδοση. Ο τρόπος που παρουσίαζε τις συναυλίες του, πλούσιες σε ενεργητικότητα και δραματικότητα, έθεσε νέα στάνταρ στο χώρο της μουσικής. Η επιλογή έργων όπως του Μπετόβεν και του Μπαχ, μαζί με τις τολμηρές μεταγραφές του Σούμπερτ, προετοίμασε το κοινό για ένα θέαμα που υπερέβαινε την απλή μουσική απόλαυση.
Στο απόγειο της φήμης του, ο Λιστ είχε συνειδητοποιήσει τη δύναμη της δημόσιας εικόνας του και σχολίαζε με χιούμορ την αναγνώρισή του και τη φρενίτιδα που προξενούσε. Παρά την προβολή του ως θεϊκού καλλιτέχνη, ήταν απολύτως ενήμερος για το παιχνίδι που παίζεται γύρω από τη δημοτικότητα.
Η Λιστομανία, όπως αναφέρει η Αντετούντζι, δεν θα είχε αποκτήσει την ίδια δύναμη χωρίς τις ισχυρές αντιδράσεις που προκαλούσε. Οι κριτικές που του ασκούσαν συχνά αγγίζουν το ζήτημα του γυναικείου ενθουσιασμού, αποκαλύπτοντας τον φόβο που η κοινωνία είχε για την εκδήλωση γυναικείας επιθυμίας στο δημόσιο χώρο. Οι γελοιογραφίες της εποχής παρουσίαζαν τις γυναίκες που λιποθυμούσαν και τρέμουν, αναδεικνύοντας μια υποκείμενη πολιτισμική ανησυχία για τη γυναικεία αυτονομία.
Η Λιστομανία, συνεπώς, παραμένει επίκαιρη, διότι προσφέρει μια ανατρεπτική οπτική για την κοινωνική αποδοχή του γυναικείου ενθουσιασμού και ταυτόχρονα αναδεικνύει τους τρόπους με τους οποίους η κοινωνία ανταγωνίζεται να διαχειριστεί τη γυναικεία φωνή και επιθυμία.
Βίντεο:
Πηγή περιεχομένου: in.gr
