Μια ποιητική ανθολογία για νέους και για παιδιά; Εντελώς απρόσμενο. Η σχετική πρωτοβουλία επιγράφεται «Ανθολογία ποίησης για παιδιά και νέους. Κομμάτια από υαλί, κόκκινα, πράσινα ή γαλάζια» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Ο τίτλος έχει καβαφική καταγωγή και μας δίνει ήδη μια πρώτη ιδέα για το τι ενδεχομένως σημαίνει ποίηση για νέους και για παιδιά. Ο Καβάφης μιλάει για κάτι που είναι σε θέση να αστράψει, να λάμψει και να ελκύσει, και πιθανόν ανοίγει έτσι έναν δρόμο για τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να κάνουμε αγαπητή την ποίηση σε νεαρούς αναγνώστες.
Βασισμένη στη μακρόχρονη εκπαιδευτική της πείρα, η ανθολόγος διαλέγει ποιήματα που εναλλάσσουν με ταχύτητα τις εικόνες τους, διαθέτουν πυκνή και αιφνιδιαστική αφήγηση και παρουσιάζουν ποικιλία μέτρου και ρυθμού χωρίς να αποκόπτουν τον αποδέκτη από τα νεωτερικά συμφραζόμενα της σύγχρονης ποίησης. Όλα αυτά οδηγούν στην αποδοχή ότι το ποιητικό υλικό μιας ανθολογίας για νέους και για παιδιά χρειάζεται να ανοιχθεί σε ένα μεγάλο και πολύμορφο ποιητικό πεδίο.
Το φάσμα που καλύπτει η ανθολογία είναι αχανές: από Όμηρο, Αισχύλο και Ερωτόκριτο μέχρι δημοτικά τραγούδια, χαικού και hip hop. Περιλαμβάνει επίσης Σολωμό, Παλαμά, Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη, Εμπειρίκο και Αναγνωστάκη, κλείνοντας με σημερινούς νέους ποιητές. Υπάρχουν ακόμα σπουδαίοι στιχουργοί, όπως ο Νίκος Γκάτσος, ο Μάνος Ελευθερίου, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Μαριανίνα Κριεζή και ο Φοίβος Δεληβοριάς. Ας προσθέσουμε μεταφρασμένη ποίηση από τον Μπέρτολντ Μπρεχτ, τον Ζακ Πρεβέρ, τον Μπομπ Ντύλαν, τον Ε.Ε. Κάμμιγκς μέχρι τη Βισουάβα Σιμπόρσκα και τον Τζιάννι Ροντάρι.
Κι αν τα παιδιά και οι νέοι μπορούν να επωφεληθούν από το παιγνιώδες στοιχείο, οι μεγάλοι, όπως γονείς και εκπαιδευτικοί, γρήγορα θα αντιληφθούν μια άλλη διάσταση. Η ποίηση είναι συχνά δύσκολη νοηματικά, όπως και κρυπτική ή μυστηριώδης, πλην κινείται σε πολλά ταυτοχρόνως και πολύ διαφορετικά μεταξύ τους επίπεδα. Το αποδεικνύει περίτρανα η ανθολογία, που μας βοηθάει να καταλάβουμε καλύτερα τα πολλά πρόσωπα και τους ανεξάντλητους δρόμους της ποιητικής τέχνης.
Η ποίηση δεν είναι ποτέ υπεράνω και άνωθεν. Το θαύμα, η έκπληξη, ο ενθουσιασμός, η χαρά, η λύπη και ο πόνος έρχονται από μέσα και απευθύνονται πρώτα στη διαίσθηση και στη γλώσσα και μόνο κατόπιν στη γνώση και στο διάβασμα. Η ανθολογία ξεκινάει ένα πολύφερνο ταξίδι και ακόμα κι αν κατά τη διάρκειά του βρεθούμε σε άγνωστους σταθμούς, τίποτε δεν θα ανακόψει την πορεία μας. Πορεία για παιδιά, εφήβους, νέους, ώριμους, ωριμότερους, αλλά και υπέργηρους.
Πηγή φωτογραφίας: Εκδόσεις Πατάκη
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ